Tài sản là vấn đề thường xuyên bị tranh chấp khi giải quyết các vụ án ly hôn. Trong nhiều trường hợp sau khi Tòa án đã giải quyết ly hôn những giữa vợ và chồng vẫn còn tranh chấp với nhau về vấn đề tài sản thì được giải quyết như thế nào? Hãy cùng Luật Hợp Nhất tìm hiểu về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây.
1.Tranh chấp về tài sản sau khi ly hôn
Hiện nay, pháp luật chưa có quy định nào đưa ra định nghĩa rõ ràng về tranh chấp tài sản sau khi ly hôn là gì. Tuy nhiên, dựa trên những quy định pháp luật về tranh chấp, tài sản chung, tài sản riêng của vợ, chồng và ly hôn thì có thể hiểu một cách đơn giản: tranh chấp tài sản sau khi ly hôn là tranh chấp giữa vợ và chồng về các vấn đề về tài sản của vợ chồng mà còn tồn tại và cần giải quyết sau khi Tòa án giải quyết chấm dứt quan hệ hôn nhân giữa vợ chồng.
Do khi giải quyết chấm dứt quan hệ hôn nhân, Tòa án chỉ giải quyết các vấn đề khi có yêu cầu của đương sự nên nếu cả vợ và chồng đều không có yêu cầu Tòa án giải quyết vấn đề tài sản khi giải quyết ly hôn thì Tòa án sẽ không giải quyết vấn đề tài sản giữa vợ và chồng mà để hai bên tự thỏa thuận, thương lượng với nhau. Tuy nhiên, nếu sau khi Tòa án đã giải quyết chấm dứt quan hệ hôn nhân mà giữa hai bên vợ, chồng vẫn không thỏa thuận, thương lượng được với nhau các vấn đề về tài sản này thì buộc một trong hai bên thực hiện khởi kiện, đề nghị Tòa án giải quyết. Khi đó, nếu đầy đủ điều kiện thụ lý vụ án, Tòa án sẽ thụ lý và giải quyết vụ án tranh chấp tài sản sau khi ly hôn.
2. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp tài sản sau khi ly hôn
Tại khoản 1 Điều 28 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 có quy định như sau:
“Điều 28. Những tranh chấp về hôn nhân và gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án
1. Ly hôn, tranh chấp về nuôi con, chia tài sản khi ly hôn; chia tài sản sau khi ly hôn.”
Như vậy, tranh chấp chia tài sản sau khi ly hôn là loại tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án và được giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự được quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Nguyên tắc giải quyết tranh chấp tài sản sau khi ly hôn được áp dụng tương tự những nguyên tắc giải quyết tranh chấp tài sản khi ly hôn được quy định tại Luật Hôn nhân và gia đình. Theo đó, pháp luật giải quyết đối với tài sản riêng của mỗi bên vợ, chồng thì vẫn thuộc sở hữu của bên đó, theo quy định tại khoản 4 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 và tài sản chung được chia đôi nhưng tính đến các yếu tố được quy định tại khoản 2 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:
“2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:
a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.”
3. Giải quyết tranh chấp tài sản sau khi ly hôn
Để giải quyết tranh chấp tài sản sau khi ly hôn cần xác định được đâu là tài sản chung của vợ chồng, đâu là tài sản riêng của mỗi bên và phân chia các tài sản chung như thế nào.
Việc xác định tài sản chung của vợ chồng, tài sản riêng của mỗi bên được thực hiện theo quy định tại Điều 33 và Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.
Theo quy định tại Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, tài sản riêng của vợ, chồng được xác định là những tài sản sau:
- Tài sản mà mỗi bên vợ, chồng có trước khi kết hôn;
- Tài sản mà mỗi bên vợ, chồng được thừa kế riêng, tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân;
- Tài sản được chia riêng cho vợ, chồng từ việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân;
- Tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng;
- Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng và hoa lợi, lợi tức từ tài sản riêng của mỗi bên khi các bên có thỏa thuận về việc hoa lợi, lợi tức đó là tài sản riêng.
Tài sản chung của vợ chồng được xác định là những tài sản sau theo quy định tại Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014:
“1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.
2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.
3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.”
Như vậy, với nguyên tắc tài sản riêng thuộc sở hữu của mỗi bên, khi giải quyết tranh chấp tài sản sau khi ly hôn thì việc xác định đâu là tài sản riêng của vợ chồng là hết sức quan trọng để từ đó các bên và Tòa án xác định khối tài sản chung của vợ chồng và tiến hành phân chia khối tài sản chung này để giải quyết tranh chấp.
Việc phân chia tài sản chung của vợ chồng khi giải quyết tranh chấp tài sản sau khi ly hôn được thực hiện tương tự như việc giải quyết tranh chấp khi ly hôn, thực hiện theo quy định tại Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Tùy theo chế độ tài sản trong thời kỳ hôn nhân mà vợ chồng lựa chọn dẫn đến việc giải quyết tranh chấp tài sản trong và sau khi ly hôn sẽ được thực hiện theo một trong các trường hợp sau:
Trường hợp 1: Vợ chồng lựa chọn xác lập chế độ tài sản theo thỏa thuận trước khi kết hôn hoặc có văn bản thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng không bị vô hiệu toàn bộ
Việc giải quyết tranh chấp, phân chia tài sản được thực hiện theo thỏa thuận đã được xác lập. Những vấn đề không được vợ chồng thỏa thuận hoặc thỏa thuận không rõ ràng hoặc bị vô hiệu thì áp dụng quy định chia tài sản của pháp luật để giải quyết.
Trường hợp 2: Vợ chồng không có văn bản thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng hoặc có văn bản thỏa thuận nhưng văn bản này bị Tòa án tuyên bố vô hiệu toàn bộ
Việc giải quyết tranh chấp, phân chia tài sản trong trường hợp này được áp dụng theo quy định của pháp luật về việc chia tài sản để giải quyết.
Quý bạn đọc có thắc mắc hoặc có nhu cầu cần được tư vấn về vấn đề nêu trên vui lòng liên hệ địa chỉ email: info@hnlaw.com.vn, SĐT: 0972362884 của Công ty Luật TNHH Hợp Nhất để được hướng dẫn thêm!
————————-
Người thực hiện: Nguyễn Việt Hà
Tham vấn bởi: CVCC. Tô Thị Nhung
(Bản quyền tác giả và sở hữu chuyên đề thuộc về Công ty Luật TNHH Hợp Nhất)